Πέμπτη 4 Ιουνίου 2009

Αναδρομή



Μερικές νότες και μερικές σκέψεις καλό είναι να τις κρατάμε για τον εαυτό μας. Μερικές.

...

Ο βαρύτονος Dietrich Fischer-Dieskau με τον πιανίστα Christoph Eschenbach ερμηνεύουν το Muttertraum του Robert Schumann (Πέντε τραγούδια, έργο 40 αρ. 2). Το ποίημα ανήκει στον Adelbert von Chamisso και είναι βασισμένο σε παραμύθι του γνωστού Hans Christian Andersen).

Δείτε κι εδώ.

Τετάρτη 1 Απριλίου 2009

Η μουσική μιας εποχής



Σας έχει τύχει ποτέ να συνδέσετε μια μουσική με μια εποχή; Σας έχει. Τις μέρες αυτές ακούω συχνά έναν δίσκο, καινούριο σχετικά, κάθε φορά που γυρίζω κουρασμένος από τη δουλειά —τη δουλεία ίσως— και θέλω να αδειάσω το μυαλό μου από όλα κι απ' το τίποτα... Και μέσα σ' αυτή τη σκόνη την αφρικανική η μύτη μου αποφάσισε να δέσει τη μουσική αυτή με τις ανθισμένες πορτοκαλιές του πεζοδρομίου έξω από το σπίτι μου...

Μοιράζομαι τη μουσική μαζί σας: είναι από το άλμπουμ Cartography (ECM Records) του συνθέτη και τρομπετίστα Arve Henriksen (που δε γνώριζα πριν διαβάσω γι' αυτόν στο Αθηνόραμα) – τίτλος του κομματιού: The Unremarkable Child.

[Πώς μοσχοβολάνε οι άτιμες...!]

Πέμπτη 25 Δεκεμβρίου 2008

Μικρό ξαράχνιασμα...



Όντως... πιάσαμε αράχνες εδώ μέσα... Πολλή σιωπή, για μήνες... Ό,τι και να πείτε θα έχετε ένα δίκιο.

Δύσκολο να μιλήσεις όταν δεν έχεις κάτι να πεις. Όταν δεν έχεις κάτι ουσιαστικό να μοιραστείς. Ή όταν έχεις τόσα πολλά που δεν ξέρεις από που να αρχίσεις... Η αλήθεια είναι κάπου ανάμεσα σ' αυτά – όσο κι αν ακούγεται μπερδεμένο αυτό...

Πάντως, όταν η φωνές σιωπούν, τα όργανα δίνουν τη λύση. Σας αφήνω, λοιπόν, με μία από τις μουσικές που ανακάλυψα πρόσφατα, ελπίζοντας πως αρκετοί από σας έχετε βαρεθεί «τους τύπους» των χαρούμενων μουσικών, των υψηλών τόνων, των καλάντων και των τετριμένων ευχών. Άλλωστε οι καιροί είναι δύσκολοι και οι ευχές δεν πιάνουν – εμείς είμαστε που θα τις κάνουμε πράξη!

Ακούστε τους Trygve Seim και Frode Haltli στο Praeludium / Bayaty / Duduki από το άλμπουμ Yeraz (ECM Records).

Και πράξτε ό,τι καλύτερο για το έτος που καταφθάνει! Χρόνια πολλά σε όλους!

Κυριακή 10 Αυγούστου 2008

Τελετές & Μουσικές



Είμαι από εκείνους τους γραφικούς τύπους που πάντα συγκινούνται με τις τελετές· ό,τι κι αν είναι αυτές, όσο μεγάλο ή ασήμαντο γεγονός κι αν σηματοδοτούν, ανεξάρτητα από τα ζητήματα πίστης ή των ιδεών που θέτουν. Παλιά ντρεπόμουν γι' αυτή την ευσυγκινησία· τώρα πια όχι τόσο. Αισθάνομαι ότι οι τελετές οριοθετούν σημεία στο χρόνο, σημεία μοναδικά που δεν πρόκειται να επαναληφθούν ποτέ.

Και οι μουσικές των τελετών πάντα με γοήτευαν, ειδικά εκείνες που ακούγονταν για μία και μοναδική φορά - κι ύστερα χάνονταν... Πολλές φορές προσπάθησα να τις θυμηθώ, ίσως και να τις ξαναβρώ. Όπως εκείνη την υπέροχη φανφάρα στους ολυμπιακούς της Ατλάντα. Συνθέτης της ήταν ένας πολύ αγαπημένος δάσκαλος της κινηματογραφικής μουσικής, που πάντα λάτρευα για την γλυκύτητα και την αμεσότητα των θεμάτων του: ο John Williams. Τη φανφάρα ερμήνευε η ορχήστρα Boston Pops, η διασημότερη ίσως ορχήστρα «ποικίλης μουσικής» στον κόσμο κι ένα θαυμάσιο υπόδειγμα για το πώς θα έπρεπε να ακούγεται μια τέτοιου είδους ορχήστρα...

Φέτος κατάφερα επιτέλους να το βρω αυτό το κομμάτι και σας το παρουσιάζω (ή σας το ξαναθυμίζω). Λέγεται Summon the Heroes και πρωτοακούστηκε στην τελετή έναρξης των ολυμπιακών αγώνων της Ατλάντα, στις 19 Ιουλίου του 1996. Την ορχήστρα διηύθυνε ο ίδιος ο John Williams, που τότε ήταν και καλλιτεχνικός της διευθυντής. Στο σόλο τρομπέτα ακούγεται ο εξαιρετικός κορυφαίος της ορχήστρας Timothy Morrison.

Η φανφάρα ήταν η δεύτερη που έγραψε ο Williams για τους ολυμπιακούς αγώνες· είχε προηγηθεί μια άλλη απλούστερη λίγα χρόνια πριν, στο Λος Άντζελες (1984). Η δεύτερη όμως υπήρξε πιο ολοκληρωμένη ως σύνθεση και έχει έκτοτε διασκευαστεί για πολλούς τύπους συνόλων, ενώ από τότε χρησιμοποιείται τακτικά στα αμερικανικά trailers πολλών μεταγενέστερων αγώνων.

...

Αχ... τώρα μου μένει να βρω κι εκείνο το υπέροχο δημιούργημα του Νίκου Κηπουργού (Double Helix λέγεται, αν δεν κάνω λάθος, που ακούστηκε στη δική μας τελετή έναρξης, στην ενότητα The Book of Life (Το Βιβλίο της Ζωής)... (ξέρετε, εκεί που το ολόγραμμα της διπλής έλικας του DNA ξεπρόβαλε από το νερό...). Αν κάποιος γνωρίζει κάτι γι' αυτό θα με υποχρεώσει! :)

Τρίτη 5 Αυγούστου 2008

Το όνειρο της Ψυχής



Μερικά πράγματα δεν μπορείς παρά να τα μοιράζεσαι. Όσο κι αν λείπεις, όσο κι αν έχεις ξεχαστεί.

...

César Franck: Ψυχή, συμφωνικό ποίημα για ορχήστρα και χορωδίa [Τέσσερα αποσπάσματα για ορχήστρα] – Le Sommeil de Psyché (Το όνειρο της Ψυχής) – Lento. Τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Στρασβούργου διευθύνει ο Jan Latham-Koenig.

Γνώρισα το παραπάνω έργο πολύ πρόσφατα. Την ερμηνεία που ακούτε σήμερα τη βρήκα τυχαία· το μαέστρο δεν τον έχω ξανακούσει, αλλά νομίζω πως έχει κάνει αρκετά καλή δουλειά.

Την αφιερώνω σε όσους μένουν.

Τρίτη 29 Απριλίου 2008

Πιστεύω;



Όσο ξεφεύγω από τα καθημερινά και αφουγκράζομαι τα σπουδαία..., ναι· ίσως τελικά να πιστεύω περισσότερο απ' όσο νομίζω...

Ευχές σε όλους, πιστούς και μη!

Ο πίνακας (Ο άπιστος Θωμάς) ανήκει στον Caravaggio. Το μουσικό θέμα With This Love που ακούγεται σήμερα είναι από το άλμπουμ Passion του Peter Gabriel, το soundtrack της ταινίας Ο Τελευταίος Πειρασμός του Martin Scorsese (βασισμένης στο ομώνυμο βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη). Και τα δύο εκλεκτά έργα αφιερώνονται εξαιρετικά στην εκλεκτή της καρδιάς μου.

Σάββατο 26 Απριλίου 2008

Παιχνίδια της μνήμης



Παρεξηγημένη υπόθεση η βυζαντινή μουσική! Παρεξηγημένη και παραμελημένη. Ο δυτικός τρόπος ζωής επιτρέπει την ύπαρξή της μόνο ως ένα είδος —θα έλεγα— εξωτικό! Η παντοκρατορία της δυτικής μουσικής έχει επιβληθεί από τις πολυεθνικές βιομηχανίες ως ένας ασφαλής τρόπος για τον έλεγχο της αγοράς, με τους άλλους πολιτισμούς σε ρόλο επικουρικό και μάλλον τουριστικό· έτσι, για την ποικιλία.

Οι μεγάλες μονοκρατορίες της μουσικής έχουν καταφέρει να ελέγχουν τις μνήμες μας. Έχουν καταφέρει να ελέγχουν τι θυμόμαστε και πόσο το θυμόμαστε. Θέλουν να έχουμε έντονες δυτικές μνήμες για να μπορούν να μας λανσάρουν κάθε φορά κάτι παρόμοιο και κοντινό, άρα και εμπορεύσιμο. Θέλουν όμως να θυμόμαστε και πράγματα από τα παιδικάτα μας, γιατί στην περίπτωση που αντιδράσουμε θα έχουν έναν άριστο τρόπο να μας κάνουν να αισθανθούμε ότι ξεφύγαμε επιτυχώς, ότι βρήκαμε το εναλλακτικό – που και πάλι όμως εκείνοι πουλάνε και ελέγχουν! Κι έχουν και τον τρόπο να μας κάνουν να ξαναγυρίσουμε σε πιο mainstream επιλογές...

Η μνήμη, ωστόσο, παίζει τα δικά της παιχνίδια... Μερικές φορές, όσο πολλαπλασιάζεται σε βάθος γενεών, δημιουργεί τα δικά της παρακλάδια, τις δικές της μεταλλάξεις, και ενίοτε υποσκελίζει ακόμα και τα καταγεγραμμένα μνημεία. Είναι δύσκολο να πει κανείς τι απ' όλα είναι λάθος και τι σωστό, τι είναι ομορφότερο και τι πιο αδιάφορο: το καταγεγραμμένο ή εκείνο που επέζησε μέσω της προφορικής παράδοσης;

Αλλιώς θυμάμαι το Ω γλυκύ μου Έαρ κι αλλιώς το ακούω σήμερα από την Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία του Λυκούργου Αγγελόπουλου... Πόσο μάλλον όταν —στη συγκεκριμένη ηχογράφηση— ξεπροβάλλει αίφνης ένας στίχος σε μια άγνωστη γλώσσα της ανατολής, παιχνίδι μνήμης που ενώνει στο μυαλό μας όλους αυτούς τους όχι και τόσο μακρινούς πολιτισμούς...