Κυριακή 23 Δεκεμβρίου 2007

Όταν τα παραμύθια ζωντανεύουν...



Είναι νύχτα. Ο ανάπηρος μικρός βοσκός Αμάλ κάθεται έξω από την καλύβα του, όπου μένει με τη μητέρα του, και παίζει φλογέρα. Δίπλα του έχει αφημένο το δεκανίκι του, που τον βοηθάει να περπατά. Ενώ παίζει, παρατηρεί στον ουρανό ένα μεγάλο και ασυνήθιστα λαμπερό αστέρι. Ο Αμάλ φωνάζει τη μητέρα του να δει αυτό το παράξενο, «μεγάλο σαν παράθυρο», άστρο. Αλλά εκείνη, που νομίζει ότι ο γιος της λέει πάλι φανταστικές ιστορίες, τον φωνάζει να μπει στην καλύβα για να κοιμηθούν.

Ο Αμάλ έχει ξαπλώσει στο αχυρένιο στρώμα του, όταν από μακριά ακούγεται το τραγούδι των τριών Μάγων-Βασιλιάδων. Τους οδηγεί ένας υπηρέτης. Σε λίγο ένας απ' τους Μάγους, ο Μελχιόρ, χτυπά την πόρτα της φτωχικής καλύβας. Ο Αμάλ ανοίγει και αντικρίζει το θαυμαστό θέαμα των τριών Μάγων. Τρέχει να το πει στη μητέρα του αλλά αυτή και πάλι δεν τον πιστεύει. Τελικά πείθεται να τον ακολουθήσει, και με τη σειρά της δοκιμάζει την ίδια έκπληξη όταν βρίσκεται μπροστά στον Μελχιόρ, τον Κάσπαρ και τον Βαλτάσαρ. Οι τρεις Μάγοι-Βασιλιάδες ζητούν φιλοξενία. Η μητέρα του Αμάλ την προσφέρει αμέσως, ιδιαίτερα όταν βλέπει τα πλούσια δώρα που κρατούν οι Βασιλιάδες, χρυσό, σμύρνα και λιβάνι. Ο Αμάλ τρέχει να ειδοποιήσει τους άλλους βοσκούς, ενώ οι Μάγοι αποκαλύπτουν στη μητέρα του την αιτία του ταξιδιού τους: πάνε να προσκυνήσουν και να προσφέρουν δώρα στο νεογέννητο θεό.


Φτάνουν οι βοσκοί και προσφέρουν τα δικά τους φτωχικά δώρα στους τρεις Μάγους. Ο Βαλτάσαρ τους ευχαριστεί. Ο Αμάλ ρωτάει τον Κάσπαρ αν έχει κάποια μαγική πέτρα που να μπορεί να τον θεραπεύσει, αλλά ο Κάσπαρ δεν το ακούει. Σε λίγο όλοι κοιμούνται εκτός από τη μητέρα του Αμάλ, που βασανίζεται από τον πειρασμό να κλέψει λίγο από το χρυσάφι των Μάγων για το φτωχό παιδί της. Τη βλέπει όμως ο υπηρέτης και ξυπνάει τους αφέντες του. Ο Μελχιόρ τη συγχωρεί λέγοντας ότι το Παιδί που μόλις γεννήθηκε δεν έχει ανάγκη από χρυσάφι γιατί θα οικοδομήσει το βασίλειο Του πάνω στην αγάπη. Συγκινημένη η μητέρα θέλει να επιστρέφει το χρυσάφι, αλλά και να προσφέρει ένα δώρο στο νεογέννητο. Τότε ο Αμάλ προσφέρει το δεκανίκι του. Κάνοντας αυτή την προσφορά, το ανάπηρο παιδί θεραπεύεται και αρχίζει να περπατά και να χορεύει. Ικετεύει μάλιστα τη μητέρα του να του επιτρέψει να ακολουθήσει τους Μάγους, να προσκυνήσει κι αυτός τον νεογέννητο θεό και να του χαρίσει το δεκανίκι. Η μητέρα δέχεται. Και καθώς φεύγουν για τη Βηθλεέμ, ο Αμάλ παίζει στη φλογέρα του το σκοπό της αρχής.

Πάντα μου άρεσαν τα παραμύθια που έχουν κάτι να πουν... Και τι ομορφότερο από τα παραμύθια που μελοποιούνται και ζωντανεύουν πάνω στη θεατρική σκηνή!

Ομολογώ ωστόσο —για πολλοστή φορά— πως, αν και κλασικός τραγουδιστής, η σχέση μου με την όπερα δεν είναι η καλύτερη. Ίσως γιατί πολλές φορές τα παραμύθια δε ζωντανεύουν όπως θα έπρεπε· κάποιες φορές ίσως δε ζωντανεύουν καν! Όταν όμως αυτό συμβεί, ένα μικρό θαύμα γεννιέται! Απαραίτητη —για μένα— προϋπόθεση είναι η μουσική, το λιμπρέτο και η σκηνοθεσία να δένουν αρμονικά μεταξύ τους, σα να αποτελούν πόνημα ενός και μόνο ανθρώπου.

Μια τέτοια εξαιρετική περίπτωση είναι το φετινό δώρο που σας προσφέρω για τις γιορτές, και αυτή τη φορά θα σας πάρει τουλάχιστον 45 λεπτά για να το απολαύσετε. Το παραμύθι που μόλις διαβάσατε είναι η σύνοψη της χριστουγεννιάτικης όπερας για παιδιά (και όχι μόνο!) «Ο Αμάλ και οι νυχτερινοί επισκέπτες» (Amahl and the Night Visitors) του Gian Carlo Menotti (που έφυγε μόλις φέτος στα 95 του). Το έργο αυτό, αν και εξαιρετικά δημοφιλές στο εξωτερικό, είναι μάλλον άγνωστο στη χώρα μας. Έχει ανεβεί ωστόσο δύο τουλάχιστον φορές: το 1995 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (διεύθυνση: Αλέξανδρου Μυράτ – σκηνοθεσία: Βίκτωρ Αρδίττης – είχα την τύχη να το ζήσω «εκ των έσω» αυτό και το θυμάμαι με μεγάλη συγκίνηση!) και το 2003 από την Όπερα Θεσσαλονίκης στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών (διεύθυνση: Γιώργος Βαγιανός – trailer εδώ).

Εσείς όμως θα έχετε την ευκαιρία να παρακολουθήσετε μία από τις πρώτες τηλεοπτικές μεταδόσεις του έργου (για την τηλεόραση του NBC γράφτηκε ούτως ή άλλως), όπου —πέραν της μουσικής και του κειμένου— τη σκηνοθεσία είχε αναλάβει ο ίδιος ο συνθέτης! Το αποτέλεσμα είναι τουλάχιστον μαγικό!!! Βέβαια, ο ήχος είναι κάπως ταλαιπωρημένος και δεν υπάρχουν υπότιτλοι· μην ανησυχείτε όμως, έχω φροντίσει και γι' αυτό – κατεβάστε αυτό.

Ιδού και το βίντεο. Προτιμήστε να το δείτε σε πλήρη οθόνη, κάνοντας κλικ έκκεντρα στην εικόνα και μετά πατώντας το κάτω δεξί κουμπί στο νέο παράθυρο που εμφανίζεται.



Στο σημείο αυτό θέλω να ευχαριστήσω τον —άγνωστό μου— dante, αφού στο blog του ανακάλυψα προ ημερών την ύπαρξη αυτού του ιστορικού βίντεο και δεν πίστευα στα μάτια μου που το έβλεπα ολόκληρο! Και ομολογώ πως, όχι μόνο με πρόλαβε ως προς το θέμα, αλλά έκανε και εξαιρετική δουλειά σε επίπεδο πληροφοριών. Σας καλώ να επισκεφτείτε και το δικό του post.

Ευχές σε όλους!

8 σχόλια:

  1. Θαυμάσιο Χριστουγεννιάτικο δώρο!

    Καλά Χριστούγεννα-να είμαστε όλοι καλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ευχαριστώ και ανταποδίδω τις ευχές!

    Μα... πρόλαβες κιόλας να το δεις όλο...;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. To είχα δει από χτες! :))

    Υ.Γ. Κι επειδή είμαι ελαφρώς άπληστη στα μουσικά δώρα, μπορείς να διευκολύνεις με τη συγκεκριμένη εκτέλεση του Sweet Intoxication που είχες βάλει στο μπλογκ, γιατί την ψάχνω?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Nicon,
    Τα καταφέρνεις και με κάνεις να ταξιδεύω με τις αναρτήσεις σου και τις επιλογές σου . Την προηγούμενη φορά με τις Βουλγάρικες φωνές ( θυμήθηκα τα χρόνια των σπουδών μου στην Ακαδημία και τα παραδοσιακά βουλγαρικά τραγούδια και χορούς που έμαθα στο μάθημα του Φολκλόρ) και τώρα δεν φτάνει που βάζεις το Σινεμά ο παράδεισος για μουσικό χαλί - απόλυτα της γενιάς και της εποχής που ενηλικιωνόμαστε , του 1989 - μου υπενθυμίζεις και τον Αμαλ . Για την ιστορία και μόνο , να σου αναφέρω οτι το έργο έχει παρουσιαστεί και κοντσερτάντε - σε συμφωνική μορφή - κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 80 στην Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης . Δεν έχω δυστυχώς το πρόγραμμα της συναυλίας και δε θυμάμαι λεπτομέρειες για τους ερμηνευτές , αλλά νομίζω οτι το είχε κάνει ο Αλκης ο Μπαλτάς ή είχε γίνει επί των ημερων του στην ΚΟΘ.
    Καλές γιορτές σου εύχομαι, καλέ μου φίλε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. @athanasia

    Μπράβο αντανακλαστικά!!! Εντυπωσιάζομαι!!! :-)

    Η εκτέλεση που ψάχνεις είναι από το soundtrack του κινηματογραφικού "The Phantom of the Opera" (2004), που κερδίζει στα σημεία έναντι του αυθεντικού cast με τις πιο πλούσιες ενορχηστρώσεις του και τις πιο κοντινές στην πραγματικότητα των ρόλων ερμηνείες. Πάντα υπό την επίβλεψη του συνθέτη! Για περισσότερα δες εδώ.


    @γ.βαγιανός

    Τελικά ο Μπαλτάς έχει εμπλακεί σε πολύ όμορφα πράγματα! Είχε στήσει πολύ ωραία και το Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής στην Πάτμο (ήμουν εκεί σε μία από τις πιο γεμάτες χρονιές του).

    Όσο για τον Αμάλ... μόλις σε κάλεσα από το μπλογκ σου για να δεις το ποστ, αλλά... με πρόλαβες! Ελπίζω οι αναμνήσεις σου από το έργο να είναι όσο γλυκιές είναι και οι δικές μου (ήμουν ένας εκ των 12 βοσκών το '95, με τη Fons Musicalis τότε...). Το βίντεο του πενηντατόσο, πάντως, είναι αριστουργηματικό – δε νομίζεις;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. nicon , Εχουμε τηλεπάθεια φαίνεται , την ωρα που έγραφες εσύ σε μένα έπραττα το ίδιο και εγώ στο δικό σου ιστολόγιο.Είναι όντως ο Μπαλτάς που το έκανε όπως μου επιβεβαίωσε η Καίτη . Τι σύμπτωση !Κι εγώ το έργο το έκανα με 12 βοσκούς !!! Κι έχω φοβερές αναμνήσεις .Αρκεί να σου πώ οτι σε πρωινή παράσταση βγαίνω για να διευθύνω και χαιρετώ την πλατεία πριν να ξεκινήσω .Απέναντί μου σκαρφαλωμένοι κυριολεκτικά στα καθίσματα , πιτσιρικάδες που δεν έφταναν καλά στο ύψος για να δουν . Σε 7 απο τις 10 συνολικά παραστάσεις ειχα παιδιά στο κοινό τα οποία δεν έβγαλαν άχνα ( το έργο στα Αγγλικά και με ελληνικούς υπερτίτλους)Ηταν μια απίστευτη εμπειρία , ένιωσα οτι ήμουν χρήσιμος όσο ποτέ άλλωστε.
    Βρίσκομαι στη Θεσσαλονίκη τώρα για γιορτές . Σου εύχομαι ό ,τι καλύτερο . Καλά Χριστούγεννα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. @Νicon,

    Ευχαριστώ πολύ-Παρήγγειλα ήδη! :))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. @γ.βαγιανός

    12 βοσκούς κι εσύ;;; Απίστευτο!!! Πω-πω τι μου έχεις θυμίσει τώρα... Και για μας εδώ στην Αθήνα ήταν εμπειρία με τα πιτσιρίκια (κι εμείς είχαμε υπερτίτλους). Άσε που ο Μυράτ είχε μόλις γίνει μπαμπάς και ήταν «κάπως»... Στο δε ρόλο του Αμάλ εναλλάσσονταν δύο γλυκύτατα 11χρονα γαλλάκια με πολύ τρυφερή αγγλική προφορά, ενώ εξαιρετικά μητρική ήταν η Τζούλια Σουγκλάκου.

    Θυμάμαι ακόμα πως ο Βίκτωρ Αρδίττης ξεκίνησε να μας διδάσκει τη σκηνοθεσία βιωματικά, ως θεατρικό παιχνίδι – εμπειρία μεγάλη για κάποιον που θέλει να παίξει όπερα...! Το όλο team είχε δεθεί σε απίστευτη παρέα, με εξόδους ανάμεσα στις παραστάσεις, γεγονός σπάνιο για τα αθηναϊκά δεδομένα...

    Το ψυλλιάστηκα ότι είσαι Ελλάδα... ;-) Καλά Χριστούγεννα και σε σένα. Και στην Καίτη επίσης!


    @athanasia

    Είσαι πολύ γρήγορη! Πάρε και το DVD από το video club της γειτονιάς σου, αν δεν έχεις δει την ταινία...

    Πω-πω... Σας βάζω σε έξοδα μου φαίνεται με τα δώρα μου.......

    ΑπάντησηΔιαγραφή