«Ο κύκλος των χαμένων τραγουδιστών»

Carpe Diem! Seize the day, lads! Make your lives extraordinary!

Carpe Diem! Αδράξτε την ημέρα, λεβέντες! Κάντε τις ζωές σας εξαιρετικές!

—John Keating (Robin Williams), στην ταινία Dead Poets Society (Ο κύκλος των χαμένων ποιητών) του Peter Weir.

Γεννηθήκαμε τραγουδώντας. Κανείς δε μας έδειξε πώς! Μόνοι μας βρήκαμε τον τρόπο, όπως και για να μιλήσουμε. Μόνοι μας βρήκαμε τις νότες, τις κλίμακες, τις σχέσεις, τις αρμονίες. Τις βρήκαμε μιμούμενοι· μιμούμενοι δημιουργικά, μιμούμενοι εν ευφορία.

Κάναμε συνειδητές επιλογές. Ακολουθήσαμε μουσικές, στυλ, ηχοχρώματα. Δουλέψαμε —ασυναίσθητα— τη φωνή μας ως όργανο· μιμηθήκαμε και τα όργανα με τη φωνή μας. Παίξαμε με τις ικανότητές της και διασκεδάσαμε μ' αυτές τους εαυτούς μας και τους άλλους!

Ανακαλύψαμε το έργο των σπουδαίων συνθετών. Γοητευτήκαμε από το συναίσθημα των μεγάλων ερμηνευτών και την επαφή τους με το κοινό. Λατρέψαμε τις μεγάλες αίθουσες αλλά και τα μικρά οικεία ακροατήρια. Πιστέψαμε ότι με το τραγούδι μπορούσαμε να αλλάξουμε τον κόσμο!

Και τότε... θελήσαμε να πάμε ένα βήμα μπροστά· και αναζητήσαμε καθοδηγητή...

Εκείνος μας εξήγησε πως ό,τι κάναμε μέχρι τότε ήταν σε λάθος δρόμο και μας επέβαλε ένα νέο ξεκίνημα, με μια φωνή «άγραφο χαρτί». Παραξενευτήκαμε (όλοι μας!) αλλά τον εμπιστευτήκαμε. Αποδεχτήκαμε ότι αυτός ήταν ο μοναδικός τρόπος να προσεγγίσουμε τα «μεγάλα πράγματα»!

Ξεχάσαμε το συναίσθημα· ξεχάσαμε το κοινό· ξεχάσαμε τους συνθέτες που αγαπήσαμε. Ξεχάσαμε τις μουσικές, τα στυλ, τα ηχοχρώματα και τα όργανα που μιμηθήκαμε. Ξεχάσαμε τις αρμονίες, τις κλίμακες και τις νότες εκείνες που μας συνέγειραν.

Και μείναμε μόνοι, μπροστά σ' ένα κομμάτι χαρτί κι ένα πιάνο αποκούμπι, να προσπαθούμε να ξαναδημιουργήσουμε τον κόσμο από το μηδέν, ωσάν να ήμασταν θεοί πριν πλάσουμε το σύμπαν.

Και μας έδειξαν άλλες νότες κι άλλες κλίμακες, άλλες τεχνικές κι άλλα στυλ, άλλους συνθέτες κι άλλα συναισθήματα. Σημαντικά όλα· δε λέω. Αποκομμένα, όμως, από εκείνα που λατρέψαμε, εκείνα που εξερευνήσαμε μεγαλώνοντας.

Και γίναμε διαφορετικοί· άλλοι άνθρωποι. Και προσπαθήσαμε να πείσουμε για τον καινούριο μας εαυτό και να τον προβάλλουμε ως σημαντικότερο του παλιού...

Ελάχιστοι, όμως, μας ακολούθησαν. Ελάχιστοι πραγματικά! Οι περισσότεροι έμειναν κοντά μας από οίκτο για την υπεράνθρωπη προσπάθεια που καταβάλαμε και από δέος μπροστά σε μια «υψηλή τέχνη» που ποτέ τους δεν κατάλαβαν!

Μείναμε μόνοι, τελικά· αφιερωμένοι σε ένα αντικείμενο χωρίς αποδέκτη και γεμάτοι απωθημένα για όλα όσα δεν κάναμε και για όσα δε θα καταφέρναμε ποτέ να πετύχουμε χωρίς κοινό.

Κι όχι μόνο μόνοι, αλλά και κουρασμένοι· γιατί μέσα σ' όλη ετούτη τη διαδικασία αρκετοί επιχειρήσαμε να ξαναξεκινήσουμε —υπό νέα καθοδήγηση— περισσότερες από μία φορές.

Κι η μοναξιά μας οδήγησε στη δημιουργία ενός κύκλου· ενός κύκλου φιλόδοξων ανθρώπων που, στα μάτια των υπολοίπων, κυνηγούν ανεμόμυλους· του «κύκλου των χαμένων τραγουδιστών».

Ο κύκλος αυτός δεν είχε ποτέ συγκεκριμένα μέλη. Καθένας μας μπορούσε κάποια στιγμή —λιγότερο ή περισσότερο— να νιώσει ότι ανήκε σ' αυτόν. Το χειρότερο όμως απ' όλα είναι ότι δεν έχει σκοπό. Η μοναξιά μάς έκανε να είμαστε επιφυλακτικοί και ανταγωνιστικοί απέναντι στους ομοίους μας. Και χωρίς τη δική μας πρώτα εμπιστοσύνη κανένας στόχος δεν επιτυγχάνεται· ούτε καν καθορίζεται!

Όμως το πιο παράξενο απ' όλα είναι τούτο: ο κύκλος, πολύ πριν γεμίσει από μας, είχε κι άλλα μέλη· γνώριμα μέλη· τους καθοδηγητές μας. Μήπως αυτό σημαίνει πως κι εμείς με τη σειρά μας θα εντάξουμε εν καιρώ νέα μέλη (μαθητές μας) σ' αυτόν τον κύκλο χωρίς σκοπό, που μέρα με τη μέρα ολοένα και μεγαλώνει;

Τι κάνει ο καθένας από μας γι' αυτό; Τι μπορεί να κάνει καθένας από μας; Τι μπορεί να καταφέρει; Ο κύκλος είναι ευρύς και δυσκίνητος. Οποιοσδήποτε επιχειρήσει μόνος μοιραία θα καταποντιστεί. Αν όμως η εμπιστοσύνη ξεκινήσει να εγκαθίσταται λίγο-λίγο, πρόσωπο με πρόσωπο, ομάδα με ομάδα, ίσως να υπάρχει κάποια λύσις...

Ας αδράξουμε, λοιπόν, την ημέρα κι ας [ξανά-]κάνουμε τις [μουσικές] ζωές μας εξαιρετικές!

_______

Οι παραπάνω σκέψεις ασφαλώς δεν αντιπροσωπεύουν το σύνολο των εν Ελλάδι τραγουδιστών και καθηγητών αλλά μια —ουκ ευκαταφρόνητη— μερίδα τους. Αφιερώνονται δε εξαιρετικά σ' εκείνους που θα αναγνωρίσουν κομμάτια της ζωής τους μέσα σ' αυτές.